Khi con tròn 18 tuổi, nhiều bậc cha mẹ cho rằng nghĩa vụ cấp dưỡng tự động chấm dứt.  Tuy nhiên, âu trả lời không chỉ dừng lại ở con số 18 – cột mốc trưởng thành về mặt pháp lý, mà còn ẩn chứa nhiều quy định pháp luật cụ thể và cả những giá trị nhân văn sâu sắc đằng sau đó. Hiểu rõ quy định này giúp cả cha mẹ và con cái bảo vệ quyền lợi của mình trong những tình huống phát sinh tranh chấp.

1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được pháp luật quy định như thế nào?

Khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định: “Tiền cấp dưỡng cho con là toàn bộ chi phí cho việc nuôi dưỡng, học tập của con và do các bên thỏa thuận“.

Ngoài ra, theo Điều 116 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về mức cấp dưỡng như sau: “Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.” Tuy nhiên sẽ không thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng nơi người có nghĩa vụ cấp dưỡng cư trú cho mỗi tháng đối với mỗi người

Bên cạnh đó, Điều 107 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:

– Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.

Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.

– Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.

Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con theo quy định pháp luật

Theo Điều 110 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con:

Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.

Nghĩa vụ cấp dưỡng của con đối với cha, mẹ được pháp luật quy định như thế nào?

Tại Điều 111 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng của con đối với cha, mẹ như sau:

Con đã thành niên không sống chung với cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho cha, mẹ trong trường hợp cha, mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng là ai?

Điều 119 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:

– Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.

– Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó:

• Người thân thích;
• Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
• Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
• Hội liên hiệp phụ nữ.

– Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức quy định tại các điểm b, c và d khoản 2 Điều này yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.

2. Con đủ 18 tuổi còn phải cấp dưỡng nữa không?

Theo quy định hiện hành, việc cấp dưỡng có thể xảy ra với những người có quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng khi chung sống cùng nhau. Tuy nhiên, một người từ đủ 18 tuổi trở lên được luật pháp công nhận là người thành niên, có đầy đủ năng lực để tự chịu trách nhiệm cho mọi hành vi và quyết định của mình. Điều này đồng nghĩa với việc họ hoàn toàn có khả năng lao động để tự lập và tự nuôi sống bản thân.

Vì vậy, nhìn chung, nghĩa vụ cấp dưỡng của cha mẹ sẽ chấm dứt khi con đã thành niên. Trong 06 trường hợp nêu tại Điều 118 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, có thể chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng trong các trường hợp:

• Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động hoặc có tài sản để tự nuôi mình
• Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi;
• Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng;
• Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết;
• Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn;
• Trường hợp khác theo quy định của luật

Ngoại lệ duy nhất được quy định rõ ràng chính là khi người con dù đã 18 tuổi nhưng không may mắn không khả năng lao động (ví dụ như khuyết tật nặng, mắc bệnh hiểm nghèo) và không có bất kỳ tài sản nào để tự nuôi mình. Trong trường hợp này, sự hỗ trợ từ cha mẹ không chỉ là tình thương mà còn là nghĩa vụ được pháp luật bảo vệ, còn các trường hợp khác, khi người được cấp dưỡng đã đủ 18 tuổi thì nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ chấm dứt.

Công ty Luật MV mong rằng những thông tin trên sẽ giúp quý khách hàng biết rõ hơn về việc chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng. Việc hiểu rõ những điều này này sẽ giúp cá nhân hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, thực hiện đúng đắn quy định của pháp luật, tránh những tranh chấp không đáng có. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chuyên sâu.