Trong các vụ án tranh chấp đất đai có yêu cầu tuyên hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không ít trường hợp nguyên đơn sau khi khởi kiện Tòa án nhân dân cấp tỉnh và đã có quyết định của Tòa án về việc đưa vụ án ra xét xử lại xin rút đơn vì lý do cá nhân, sau đó muốn nộp lại đơn khởi kiện. Tuy nhiên, từ ngày 01/07/2025, nhiều quy định mới trong lĩnh vực đất đai sẽ có hiệu lực, dẫn đến những thay đổi quan trọng về thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa án. Vậy vấn đề đặt ra là, theo những quy định mới, việc rút đơn này có được phép hay không và nếu được phép thì cần đến Tòa án cấp nào để giải quyết

1. Việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn

Một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật tố tụng dân sự là quyền quyết định và tự định đoạt của các đương sự. Theo đó, Khoản 2 Điều 5 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định: “Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền chấm dứt, thay đổi yêu cầu của mình hoặc thoả thuận với nhau một cách tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội.“

Tiếp theo, Căn cứ Khoản 2 Điều 71 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, nguyên đơn có các quyền: thay đổi nội dung yêu cầu khởi kiện; rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu khởi kiện.

Bên cạnh đó, Khoản 2 Điều 244 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 cũng quy định nếu nguyên đơn rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của mình và việc rút yêu cầu của họ là tự nguyện thì Hội đồng xét xử sẽ chấp nhận và đình chỉ xét xử đối với phần yêu cầu hoặc toàn bộ yêu cầu mà nguyên đơn đã rút.

Như vậy, việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc và quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ miễn là việc rút đơn hoàn toàn tự nguyện, xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của nguyên đơn, không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội.

2. Hậu quả pháp lý của việc rút đơn

Trường hợp vụ án không có bị đơn có yêu cầu phản tố hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập thì hậu quả pháp lý như sau:

Theo điểm c Khoản 1 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, sau khi nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện, Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự đó. Do là phiên tòa cấp sơ thẩm nên quyết định đình chỉ của Tòa không cần xem xét đến sự đồng ý của bị đơn hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan

Bên cạnh đó, khi rút yêu cầu khởi kiện, tiền tạm ứng án phí sẽ được trả lại cho nguyên đơn theo quy định tại Khoản 3 Điều 18 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Ngoài ra, theo quy định tại Khoản 1 Điều 218 Bộ luật tố tụng dân sự 2015: “Khi có quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, đương sự không có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết lại vụ án dân sự đó, nếu việc khởi kiện vụ án sau không có gì khác với vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan hệ pháp luật có tranh chấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 192, điểm c khoản 1 Điều 217 của Bộ luật này và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật“. Do đó, tuy đã rút đơn khởi kiện nhưng nguyên đơn vẫn có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết lại vụ án này vì thuộc trường hợp được phép khởi kiện tại điểm c Khoản 1 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Trường hợp vụ án có bị đơn có yêu cầu phản tố hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập thì hậu quả pháp lý như sau:

Nếu bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố; người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan rút toàn bộ yêu cầu độc lập thì Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án theo căn cứ tại điểm a Khoản 2 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Nếu bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố mà người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không rút hoặc chỉ rút một phần yêu cầu độc lập thì Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và yêu cầu phản tố của bị đơn. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trở thành nguyên đơn, người nào bị khởi kiện theo yêu cầu độc lập thì trở thành bị đơn theo quy định tại điểm c Khoản 2 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Nếu bị đơn không rút hoặc chỉ rút một phần yêu cầu phản tố thì Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và bị đơn trở thành nguyên đơn, nguyên đơn trở thành bị đơn theo quy định tại điểm b Khoản 2 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

3. Thẩm quyền thụ lý vụ án của Tòa án nhân dân

Tòa án nhân dân khu vực của tỉnh sẽ thụ lý yêu cầu khởi kiện lại của nguyên đơn do:

Theo Khoản 1 Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, khi giải quyết vụ việc dân sự, Tòa án có quyền huỷ quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự mà Tòa án có nhiệm vụ giải quyết.

Theo quy định tại điểm h Khoản 1 Điều 5 Nghị định số 151/2025/NĐ-CP, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện nay thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp xã. Do đó, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là một quyết định cá biệt do UBND cấp xã ban hành. Mà theo Khoản 4 Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định: “Thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp có xem xét việc hủy quyết định cá biệt quy định tại Khoản 1 Điều này được xác định theo quy định tương ứng của Luật Tố tụng hành chính về thẩm quyền của TAND cấp huyện (nay là TAND khu vực), TAND cấp tỉnh”.

Mà theo quy định tại Khoản 1 Điều 31 của Luật Tố tụng hành chính 2015 được sửa đổi bổ sung tại Khoản 3 Điều 2 Luật số 85/2025/QH15, TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những khiếu kiện quyết định hành chính của cơ quan nhà nước cấp xã, người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước cấp xã đó thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của TAND khu vực.

Như vậy, sau ngày 01/07/2025, nếu nguyên đơn nộp đơn khởi kiện lại tại đúng Tòa án nhân dân khu vực có thẩm quyền thì Tòa sẽ thụ lý yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Công ty Luật MV mong rằng những thông tin trên sẽ giúp quý khách hàng biết rõ hơn về quyền rút đơn và thay đổi quan trọng trong thẩm quyền thụ lý vụ án của Tòa án từ ​​ngày 01/7/2025. Việc hiểu rõ những điều này này sẽ giúp cá nhân và tổ chức thực hiện luật đúng đắn, tránh những rủi ro không đáng có. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chuyên sâu.